Communautaire actieprogramma's en strategieën voor gezondheid en veiligheid op het werk
Tussen 1951 en 1997 werden de EGKS-onderzoeksprogramma's op het gebied van gezondheid en veiligheid op het werk uitgevoerd. De Europese Sociale Agenda, die in 2000 werd aangenomen, heeft bijgedragen tot een meer strategische benadering van deze kwestie op EU-niveau.
- Vervolgens werd in de communautaire strategie voor gezondheid en veiligheid op het werk voor de periode 2002-2006 een alomvattende benadering van het welzijn op de werkplek aangenomen.
- De communautaire strategie voor de periode 2007-2012 was gericht op preventie en had tot doel het aantal arbeidsongevallen en beroepsziekten in de EU voortdurend terug te dringen
Met name door de vaststelling en uitvoering van nationale strategieën, de verbetering en vereenvoudiging van de bestaande wetgeving en de betere toepassing ervan door de uitwisseling van goede praktijken, bewustmaking en betere opleiding en informatie.
In juni 2014 heeft de Commissie het strategisch
EU-kader voor gezondheid en veiligheid op het werk 2014-2020 gepubliceerd, dat in maart 2015 door de Raad is aangenomen. Het kader heeft tot doel drie belangrijke uitdagingen aan te pakken: verbetering en vereenvoudiging van bestaande regels, versterking van de preventie van beroepsziekten , inclusief nieuwe risico's, en rekening houdend met de vergrijzing van de beroepsbevolking.
Bijzondere aandacht wordt besteed aan de behoeften van micro- en kleine ondernemingen.
Bovendien was de mededeling van de Commissie van 2017 getiteld “Veiliger en gezonder werken voor iedereen” gericht op de modernisering van de EU-wetgeving en het EU-beleid inzake gezondheid en veiligheid op het werk.
Als onderdeel van het actieplan voor de Europese pijler van sociale rechten, dat op 3 maart 2021 is goedgekeurd, heeft de Commissie een nieuw strategisch kader van de Europese Unie voor gezondheid en veiligheid op het werk voor de periode 2021-2027 gepresenteerd.
Dit kader is gericht op het anticiperen op en beheren van veranderingen in de nieuwe arbeidswereld, het verbeteren van de preventie van ongevallen en ziekten op de werkplek en het verbeteren van de paraatheid voor toekomstige gezondheidscrises.
Net als bij eerdere strategieën, moet dit nieuwe kader aanleiding geven tot de goedkeuring of herziening van nationale strategieën voor gezondheid en veiligheid op het werk die gericht zijn op het stimuleren van gecoördineerde acties op verschillende niveaus, met deelname van de lidstaten, sociale partners en anderen.
Deze toekomstige mededeling is ook een antwoord op recente conclusies van de Raad en de adviezen van het tripartiete raadgevend comité voor veiligheid en gezondheid op het werk, evenals van het comité van hoge arbeidsinspectie.
Met het uitbreken van de COVID-19-pandemie heeft de
Commissie maatregelen genomen om de gezondheid en veiligheid van werknemers te waarborgen. Met name in juni 2020 is de richtlijn biologische agentia (2000/54/EG) bijgewerkt om SARS-CoV-2 op te nemen in de lijst van biologische agentia om rekening te houden met nieuwe risico's in de werkruimte.
De Commissie heeft werkgevers aangemoedigd om risico's te beoordelen en preventieve en beschermende maatregelen te nemen om de schade tot een minimum te beperken, met name voor degenen die rechtstreeks met het virus werken.
In april 2020 heeft de Commissie richtsnoeren gepubliceerd over terugkeer naar het werk na opsluiting; Vervolgens is een praktische online tool ontwikkeld om werkgevers te helpen bij het uitvoeren van een risicobeoordeling tijdens de pandemie.
Rol van het Europees Parlement
Het Parlement heeft herhaaldelijk de noodzaak benadrukt van een optimale bescherming van de gezondheid en veiligheid van werknemers. Het heeft resoluties aangenomen waarin wordt opgeroepen om alle aspecten die direct of indirect verband houden met het fysieke en mentale welzijn van werknemers op EU-wetgevingsniveau aan te pakken.
- Het Parlement heeft ook een belangrijke rol gespeeld bij het opstellen van richtlijnen ter verbetering van de arbeidsomstandigheden en steunt de initiatieven van de Commissie om het informatieniveau voor het MKB te verbeteren.
- Hij is van mening dat werk moet worden aangepast aan de vaardigheden en behoeften van mensen en niet omgekeerd, en dat de werkomgeving meer rekening moet houden met de specifieke behoeften van kwetsbare werknemers.
- Het Parlement drong er bij de Commissie op aan om nieuwe opkomende risico's te analyseren die nog niet onder de huidige wetgeving vallen, zoals blootstelling aan nanodeeltjes, stress, uitputtingsslag, geweld en intimidatie op de werkplek.